Dalış Okulu Açmak

Mavi derinliklerin ekonomisi

Türkiye’nin her yerinde pek çok dalış okulu var.Her yaştan ve her gelir grubundan talep arttıkça, alternatifler de çoğalıyor.Giriş seviyesi eğitimler 500 TL’den başlayıp, uzmanlık seviyesi arttıkça birkaç bin TL’ye kadar çıkıyor…

DALGIÇLIK sporuna ilgi gün geçtikçe artıyor. Öte yandan, gerek ekipman kullanımı gerekse güvenlik gereği bu sporu eğitim almadan yapmak mümkün değil. Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde eğitim konusunda sayısız alternatif var. Bugün denize kıyısı olan hemen her ilde onlarca dalış okulu var. Bu okullarda başlangıç ve ileri derecede kurslar düzenleniyor. Başlangıç aşamasında, daha önce dalış tecrübenizin ya da dalış malzemelerinizin olması şartı bulunmuyor. Bu kurslarla kısa sürede sertifikalı dalgıç olmak mümkün. Dalış okulları, uluslararası kabul gören PADI, SSI ve CMAS (Dünya Sualtı Federasyonu) olmak üzere üç farklı disiplinde kurslar düzenliyor.

İşin kurs kısmı böyle iken maske, palet ve dalış giysisi gibi dalış yaparken kullanılacak malzemelerin fiyatları da geçmiş yıllara göre daha ekonomik hale geldi.

Üstelik bu tür ekipmanları satın almanıza da gerek yok. Dalış merkezleri bunları ücretsiz olarak sunuyor. Okullar farklı denizlerde dalmak isteyenler için yurtiçi ve dışına dalış turları da organize ediyor.

TUR İÇİN YENİ ŞİRKET KURDU

Ayvalık’ta bulunan Körfez Diving Çenter, dalış eğitmeni Kemal Çalışkan tarafından 1994 yılında kuruldu. Dalış merkezi TSSF/CMAS ve SSI olmak üzere iki faklı sistemde eğitim veriyor. Çalışkan yeni başlayanlara eğitim dalışı, profesyonellere dalıcı kursu, daha önce eğitim almış olanlara ise ileri seviye eğitim verdiklerini söylüyor. Ayrıca eğitmen olmak isteyenlere de eğitmenlik eğitimi veriliyor. Okulun dört eğitmeni var. Her yıl şubat ayı başından aralık ayı sonuna kadar hizmet verdiklerini söyleyen Kemal Çalışkan, her sezon ortalama 300 kişinin eğitim aldığını belirtiyor.

Sekiz saati teorik, beş saati dalış olmak üzere üç gün süren eğitimlerin ücreti ise 800 TL. Ayvalık Körfezi’ndeki adaların çevresinde 10 ile 42 metre arasında kırmızı ve gorgon mercanları, orfoz, lagos gibi pek çok canlı türü ile amforalar ve eski gemi çapaları görülebiliyor. Ayvalık’m en gözde dalış noktaları arasında Deli Mehmet, Vapur Sığlığı, Ezer Bey, Tokmaklar ve Kerbela bulunuyor.

Çalışkan, dalış turları düzenlemek için yakın zamanda İstanbul merkezli Apiko isimli bir turizm şirketi kurduklarını anlatıyor: “Apiko Turizm, A sınıfı bir seyahat acentesi. Yurtiçi ve dışı dalış turları düzenliyoruz. Kızıldeniz, Yunan Adaları, Dubrovnik, Malta, Bali Spa-dan, Malezya gibi ülkelere turlarımız var. Bir haftalık turların ücretleri ise 800 ile 2 bin euro arasında değişiyor.”

“SAKIN ACELEYE GETİRMEYİN”

Antalya’nın Kaş ilçesinde bulunan Dragoman Dalış Merkezi, Sualtı Araştırmaları Derneği’nde yolları kesişen Murat Draman, Gökhan Türe, Levent Yüksel ve Nalan Fırat tarafından 2002 yılında kuruldu. Bugün Murat Draman dahil yedi eğitmenle aletli dalış (scuba) eğitimi veren dalış merkezine her yıl ODTÜ, Sabancı, Boğaziçi vb. gibi çeşitli üniversitelerin dalış kulüplerinden de destek geliyor. Draman, “Dalış kulüplerinden gelen asistanlarımızın da katkısıyla bilgi ve yabancı dil seviyesi yüksek, tecrübeli, emniyeti ve doğaya saygıyı ön planda tutan bir ekip kurduğumuza inanıyoruz” diyor.

Merkez uluslararası geçerliliği olan PADI ve CMAS bröve sistemlerinin üyesi. Hiç bilmeyenler için ‘dene me dalışı’ seviyesinden, eğitmen seviyesine kadar 4-5 basamaklı tüm yelpazede eğitim veriliyor.

Birinci seviye kurs ücretleri 600-700 TL aralığında. Birinci seviye eğitimin en az 3-4 tam günde bittiği bilgisini veren Draman, “Bu bröveyi bir dalış liderini dalış arkadaşınız ile birlikte kendi kendinize yeterli olarak takip edebilecek seviyeye gelerek alıyorsunuz. Tek başına dalışa Türkiye’de ve çoğu ülkede izin verilmiyor. Emniyet açışından ‘dalış arkadaşı sistemi’ (buddy system) tercih ediliyor” diyor. Draman dalışa yeni başlayacaklara şu tavsiyelerde bulunuyor: “Sualtına meraklı arkadaşlara ‘en çabuk şekilde en derine’ dalmayı özendiren yaklaşımlardan uzak durup, tecrübeli, emniyete en ileri seviyede önem veren ve doğaya duyarlı davranışları sergileyen bir eğitmen tarafından verilecek eksiksiz, aceleye getirilmeyen bir eğitim programı ile dalışı öğrenmelerini öneriyorum.”

“PROFİL GENİŞLİYOR”

İstanbul Diving Çenter 2002 yılında Metin Savaş tarafından kuruldu. İstanbul’da cankurtaran eğitimleri veren okul, dalış eğitimlerini ise ağırlıklı olarak Side’de veriyor.

Öğrencilerin yüzde 80’inin başlangıç seviyesinde eğitim almak için geldiğini söyleyen Savaş, yabancı turistlerin profilin büyük kısmını oluşturduğunu belirtiyor. Eğitim alanlar içinde Alman ve Rus turistlerin ağırlıkta olduğunu ve 14 yaş üstü, sağlık sorunu olmayan her yaş grubunun dalış yapabileceğini söyleyen Savaş, “Orta yaş beyaz yakalılar bu tür eğitimlere büyük ilgi gösteriyor. Erkekler ağırlıkta. Önceleri üst gelir grubu dalış eğitimini daha çok tercih ederken, artık daha alt gelir grupları çoğunlukta” diyor.

İki gün süren eğitim dalışlarının ücretleri 500 TL’den başlıyor. Eğitim süresi uzadıkça fiyatlar da artıyor. Side’de dalışa uygun pek çok batık olduğunu belirten Savaş, kendilerinin öncülük ettiği Side Sualtı Heykel Müzesi hakkında da bilgi veriyor: “Side Sualtı Müzesi’nde, Semazen, Kurtuluş Savaşı, Poseidon ve Tapınağı, Deve Kervanı ve Çiçek Bahçesi teması altında 110 heykel yer alıyor. Heykellerin ağırlıkları ise 4-6 ton arasında değişiyor. Müze bölgede dalmak isteyenlere eşsiz bir manzara sunuyor.”

ÖĞRENCİYDİ ORTAK OLDU

Uzun yıllar perakende sektöründe profesyonel yönetici olarak görev alan Nihat Sandıkçıoğlu, 2005 yılında dalışa başlar. 2012’de Sandıkçıoğlu’nun üyesi olduğu Ayışığı Diving’in Kurucusu Tunç Yavuzdoğan Endonezya’ya yerleşmeye karar verir. Türkiye’deki işlerini yürütmesi için ise Sandıkçıoğlu’na yüzde 50 ortaklık teklif eder. Sandıkçıoğlu böyle-ce hobisi olan dalışı işe dönüştürür.

Ağırlıklı olarak amatörlere eğitim verdiklerini anlatan Sandıkçıoğlu, müşteri profilinin çok geniş ve çeşitli olduğunu söylüyor. Tüplü dalış lisansı verdiklerini söyleyen Sandıkçıoğlu, bu eğitimler hakkında şu bilgileri veriyor: “12 saatlik teorik 2 günlük de pratik eğitimimiz var. Pratik eğitimleri Ege ve Akdeniz’de veriyoruz. Hafta içi 3-4 gün dalış turu düzenliyoruz. Bu eğitimler sonucunda başarılı dalgıçlara lisans veriyoruz. Başarısızlık oranı çok düşük.” Ayışığı Diving yurtdışı dalış turları da düzenliyor. Ürdün, Maldivler, Küba, Azor Adaları gibi bölgelere düzenlenen turların fiyatları, tercihlere ve süreye göre değişiyor. Sandıkçıoğlu sık sık dalış turları organize ediyor ve kendisi de sualtı fotoğrafları çekiyor.

“ARTIK DAHA ULAŞILABİLİR”

18 yıllık dalış eğitmeni Yusuf Kayaoğ-lu tarafından 2007 yılında kurulan Mavi Yıldız, Bursa’da hizmet veriyor. CMAS sisteminde tüm seviyede dalış eğitimleri veren Mavi Yıldız, Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu’nun Bursa’daki yetkili dalış eğitim merkezi olarak hizmet veriyor. Nitrox dalış sistemi üzerine eğitim veren tek merkez olan işletme, toplam 12 dalda uzman dalıcı eğitimleri de veriyor.

Teorik eğitimin ardından 15 günde bir dalış turları düzenlediklerini anlatan Kayaoğ-lu, “Ağırlıklı olarak dalışı hobi ve keyif amaçlı yapmak isteyenler geliyor” diyor. Kayaoğlu dalışın belli bir gelir seviyesinin üstüne hitap ettiği algısının ise yanlış olduğunun altını çiziyor. Dalışın yapılacağı yere, ulaşım ve konaklama şekline ve süresine göre maliyetlerin yükselebileceğini vurguluyor. Artan alternatiflerle bu hobinin daha geniş bir kitleye ulaştığını belirten Kayaoğlu, katılımcıların ağırlıklı olarak 35-45 yaş arası olduğunu söylüyor. Kayaoğlu’nun Türkiye’de en sevdiği dalış noktaları ise Ayvalık, Fethiye, Demre ve Kaş.

Okul nasıl açılır?

Dalış okulu açmak İçin ilk etapta Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu’ndan yetki belgesi almak gerekiyor. Bu belge federasyonun belirlediği standartlar yerine getirildiğinde alınabiliyor. Örneğin, dalış kuruluşları, bünyelerinde en az iki yıldızlı dalış eğitmeni ve rehber dalıcıyı sözleşmeli olarak bulundurmak zorundalar.

Dalış eğitmeni eğitim verebiliyor, eğitim ve tanıtım dalışı yaptırabiliyor.

Dalış kuruluşları, uygulamalı deniz eğitimlerini yaptırabilmek amacıyla geçici süreyle denize kıyısı olan bir başka ildeki dalış kuruluşunun tekne ve donanımlarından yararlanabiliyor.

Dalışlarda tüp basınç göstergesi ve derinlik göstergesi ya da bunları gösterebilen dalış bilgisayarı ile yedek ikinci kademe bulundurulması zorunlu.

Dalışlarda kullanılacak tüpleri doldurmak için karada ya da dalış teknelerinde basınçlı hava üreten kompresörler bulundurulması gerekiyor.

Tüm bunların yanı sıra dalış kuruluşu, yetki belgesini dalış teknesine ve işyerine görünür biçimde asmak zorunda. Ayrıca federasyon bayrağını da dalış teknesine asmak gerekiyor.